کد مطلب:50502 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:207
[صفحه 227] پا برجایی صورت می پذیرد،[1] و استعدادهای هیچ انسانی جز بر اساس تواناییهایش و جز با حركتی تدریجی، در جهت كمال مطلق شكوفا نمی شود و این اصل یعنی تدرج و تمكن اصلی حاكم در تربیت است و در سیر تربیت چنانكه مقتضای حكمت و عنایت الهی این است كه هر موجودی به غایت و كمال خود برسد،[2] انسان با صیرورتی تدریجی استكمال می یابد و در این سیر تفاوت مراتب وجود دارد و ملاحظه ی تفاوتهای فردی و اختلاف استعدادها و گونه گونی انسانها از مسائل اساسی در تربیت است كه بدون توجه بدان تربیت درست، معنا نمی یابد. امیرمومنان علی (ع) در ضمن حكمتی نورانی خطاب به كمیل بن زیاد بدین حقیقت اشارت كرده و فرموده است: «یا كمیل! ان هذه القلوب اوعیه فخیرها اوعاها... ها ان هاهنا لعلما جما (و اشار بیده الی صدره) لو اصبت له حمله.»[3] . ای كمیل! این دلها همچون ظرفهاست و بهترین آنها نگاهدارنده ترین آنهاست... بدان كه در اینجا (و به سینه ی خود اشارت فرمود) دانشی است انباشته، اگر برای آن فراگیرانی می یافتم.
تربیت امری تدریجی و مرحله به مرحله است كه بر اساس توانایی و جایگیری و
صفحه 227.
هادی بن مهدی السبزواری، شرح غررالفرائد (شرح منظورمه الحكمه)، مكتبه المصطفوی، قم، ص 123 و نیز ن. ك: الاسفار الاربعه، ج 9، ص،.
ایصال كل ممكن لغایه